Rối loạn chuyển hoá Lipid – Mỡ máu

Định nghĩa Rối loạn chuyển hóa Lipid:

Rối loạn chuyển hoá Lipid – Mỡ máu :là tình trạng  rối loạn 1 hoặc nhiều thành phần  lipid có trong máu gồm : Tăng cholesterol, triglycerid (TGs) huyết tương hoặc cả hai, hoặc giảm nồng độ lipoprotein phân tử lượng cao (HDL-C), tăng nồng độ lipoprotein phân tử lượng thấp (LDL-C)

Nguyên nhân gây mỡ máu:

Nguyên phát:

Do di truyền , đột biến gen

Thứ phát:

lối sống, ăn nhiều chất béo bão hòa, đái tháo đường, suy thận mạn, suy giáp, do dùng thuốc  v,v

• Triệu chứng : thường rất it khi biểu hiện triệu chứng thường phát hiện sau khi đi  thăm khám  ,hoặc kiểm tra sức khỏe như:
• Siêu âm: phát hiện gan nhiễm mỡ ,sơ vũa động mạch
• Xét nghiệm máu: phát hiện bệnh
• Soi đáy mắt : võng mạc nhiễm lipid
• Xuất hiện các ban vàng ở bàn tay , đầu gối , u vàng …

    Chẩn đoán xác định khi :

• Cholesterol máu (TP) : > 5,2 mmol /l
• Triglycerid  :                  > 1,7 mmol/l
• LDL – C :                  >  2,58 mmol/l
• HDL – C :                 < 1,03 mmol/l
• Cận lâm sàng :
• Xét nghiệm sinh hóa máu có giá trị chẩn đoán xác định
• Các xét nghiệm khác nhắm thăm dò các biến chứng như :

-Siêu âm mạch cảnh , SÂ tim  ,

-Siêu âm gan …

• Khi nào nên làm xét nghiệm kiểm tra và đánh giá nguy cơ tim mạch :

Thực hiện bộ xét nghiệm Lipid ở các đối tượng bị ĐTĐ týp 2

Đã chẩn đoán xác định BTM

Tăng huyết áp

Hút thuốc lá

BMI ≥ 25 kg/m2 hoặc vòng eo > 90 cm đối với nam hoặc > 80 cm đối với nữ

Tiền sử gia đình có người mắc BTM sớm (nam <50 tuổi , nữ <65 tuổi )

Bệnh viêm mạn tính

Bệnh thận mạn tính

Tiền sử rối loạn Lipid máu có tính chất gia đình

• Chú ý :

-Người bình thường :  <40 tuổi 5 năm/ lần ,> 40 tuổi  1 năm/ lần

– Người chẩn  đoán RLCH lipid  tùy mức độ  : 2-4 lần / 1 năm

Typ	2CM	VLDL	LDL	Chilesterrol	triglycerid
I	Tăng(+)	BT	BT	BT	+
IIa		BT	++	++	BT
IIb		Băng rộng bêta		+	+
III		+	+	+	+
VI		+	BT	BT	+
V	+	+	BT	BT	++

Bảng phân độ  rối loạn chuyển hóa lipid

Khi nào nên điều trị ?

• Điều trị ngay khi có RLCH lipid :bằng cách :

Thay đổi chế độ ăn sau 2-3 tháng  xét nghiệm bilan lại  nếu không đạt mục tiêu  : kết hợp với dùng thuốc

• Dùng thuốc suốt đời để kiểm soát RLCH lipid ,liều dùng , loại thuốc phụ thuộc  vào  mục tiêu điều trị  , và  phân tầng yếu tố nguy cơ: