Điều trị viêm khớp dạng thấp bằng Đông y

Điều trị viêm khớp dạng thấp bằng YHCT là một quá trình điều trị lâu dài và kiên trì. Trong điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp, châm cứu và xoa bóp bấm huyệt cũng có những tác dụng điều trị giảm đau – chống viêm – giãn cơ và tác động đến cả hệ miễn dịch của cơ thể.

I.Viêm khớp dạng thấp là gì?

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh viêm đặc hiệu xảy ra ở các khớp gây tổn thương màng hoạt dịch, sụn khớp và đầu xương dưới sụn. Diễn biến mạn tính dẫn đến tình trạng dính và biến dạng khớp. Viêm khớp dạng thấp không có biểu hiện viêm khớp và sự có mặt của yếu tố dạng thấp trong máu.

Nguyên nhân của bệnh vẫn còn chưa được hiểu biết đầy đủ.

Gần đây người ta cho rằng VKDT là một bệnh tự miễn, với sự tham gia của các yếu tố sau:

• Tác nhân gây bệnh: có thể là virus, vi khuẩn, dị nguyên nhưng chưa được xác định chắc chắn.
• Yếu tố cơ địa: bệnh có liên quan rõ rệt đến giới tính (70-80% bệnh nhân là nữ) và tuổi (60-70% gặp ở người trên 30 tuổi).
• Yếu tố di truyền: VKDT có tính gia đình, có liên quan với kháng nguyên hóa hợp tổ chức HLA DR4.
• Các yếu tố thuận lợi khác: môi trường sống ẩm thấp, cơ thể suy yếu mệt mỏi, nhiễm lạnh, phẫu thuật.

• 

II.Chẩn đoán:

1.Tiêu chuẩn ACR – 1987:

Có 7 tiêu chuẩn:

1. Cứng khớp buổi sáng kéo dài trên 1 giờ.
2. Sưng đau kéo dài tối thiểu 3 khớp trong số 14 khớp sau: ngón tay gần (2), bàn ngón (2), cổ tay (2), khuỷu (2), gối (2), cổ chân (2), bàn ngón chân (2).
3. Sưng đau một trong 3 vị trí: khớp ngón tay gần, khớp bàn ngón, khớp cổ tay.
4. Sưng khớp đối xứng.
5. Có hạt dưới da.
6. Phản ứng tìm yếu tố dạng thấp (+).
7. Hình ảnh X quang điển hình.

Chẩn đoán xác định khi có 4 tiêu chuẩn trở lên.

2.Tiêu chuẩn của hội thấp khớp Mỹ ACR (American College of Rheumatology) – 1958

Gồm 11 tiêu chuẩn, trong đó có 6 tiêu chuẩn lâm sàng và 5 tiêu chuẩn cận lâm sàng:

1. Có cứng khớp buổi sáng.
2. Đau khi khám hoặc khi vận động từ 1 khớp trở lên.
3. Sưng tối thiểu 1 khớp trở lên.
4. Sưng nhiều khớp thì khớp sưng sau cách khớp sưng trước dưới 3 tháng.
5. Sưng khớp có tính chất đối xứng 2 bên.
6. Có hạt dưới da.
7. X quang có khuyết đầu xương, hẹp khe khớp.
8. Phản ứng Waaler Rose hoặc gama latex (+) ít nhất 2 lần.
9. Lượng mucin trong dịch khớp giảm rõ.
10. Sinh thiết hạt dưới da thấy tổn thương điển hình.
11. Sinh thiết màng hoạt dịch thấy 3 tổn thương trở lên.

Chẩn đoán chắc chắn khi có 7 tiểu chuẩn trở lên và thời gian bị bệnh trên 6 tuần.

Chẩn đoán xác định khi có 5 tiểu chuẩn trở lên và thời gian bị bệnh trên 6 tuần.

Chẩn đoán nghi ngờ khi có 4 tiểu chuẩn và thời gian bị bệnh 4 tuần.

III.Điều trị Viêm khớp dạng thấp bằng YHCT:

Trong điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp, châm cứu và xoa bóp bấm huyệt cũng có những tác dụng điều trị giảm đau – chống viêm – giãn cơ và tác động đến cả hệ miễn dịch của cơ thể nhưng có một ưu điểm đặc biệt là rất ít tác dụng phụ như thuốc giảm đau chống viêm.

1.CHÂM CỨU:

Phương pháp điện châm được áp dụng tùy theo từng thể bệnh.

• Thể phong thấp nhiệt tý (tương ứng với viêm khớp dạng thấp có đợt tiến triển cấp).

Điện châm các huyệt: phong trì, khúc trì, phong môn, hợp cốc, huyết hải, túc tam lý, a thị huyệt.

Châm tần số nhanh, thời gian 20-30 phút/lần châm.

• Thể thấp nhiệt thương âm (tương ứng với viêm khớp dạng thấp giai đoạn mạn tính, tiến triển chậm).

Điện châm huyệt: A thị huyệt, phong trì, khúc trì, phong môn, hợp cốc, huyết hải, túc tam lý, tam âm giao, thái khê.

Châm tần số chậm, thời gian 20-30 phút/ lần châm.

• Thể đàm ứ ở kinh lạc (tương ứng viêm khớp dạng thấp kéo dài có biến dạng khớp, teo cơ, dính khớp).

Điện châm huyệt: A thị huyệt, phong môn, đại chùy, khúc trì, hợp cốc, huyết hải, âm lăng tuyền, huyền chung, phong long, túc tam lý.

Châm tần số chậm, thời gian 20-30 phút/lần châm.

2.XOA BÓP BẤM HUYỆT:

Xoa bóp bấm huyệt: các huyệt như trên trong từng thể bệnh.

Vận động: vận động các khớp theo các tư thế, động tác hoạt động chức năng của khớp.

Xoa bóp, vận động là phương pháp có giá trị quan trọng và cơ bản trong điều trị bệnh giai đoạn này.

Dự phòng Viêm khớp dạng thấp:

Sau khi bệnh đã ổn định, các khớp hết sưng, nóng, đỏ, đau, cần đề phòng đợt tái phát bằng tự xoa bóp các khớp hàng ngày, rèn luyện thể dục thể thao (chơi các môn thể thao nhẹ) để tăng cường khả năng tự bảo vệ của cơ thể với sự biến động của môi trường thời tiết khí hậu. Tránh các tác nhân không có lợi cho người bệnh như nơi ở ẩm thấp, thời tiết lạnh, mưa gió…

Tham khảo:

• Dịch vụ trị liệu tại nhà
• Điều trị đau thắt lưng
• Điều trị tai biến mạch máu não
• Điều trị viêm quanh khớp vai