Xơ Gan theo y học hiện đại và y học cổ truyền

Xơ gan là một bệnh gan mạn tính được đặc trưng bởi sự thay thế mô gan bằng mô xơ, sẹo và sự thành lập các nốt tân sinh dẫn đến mất chức năng gan. Theo YHCT thì xơ gan có tên là Can nghạnh hóa, ngoài ra còn được mô tả trong chứng: Cổ chướng, chứng tích, hiếp thống, hoàng đản.

 

1.Xơ gan là gì?

a) Theo Y học hiện đại:

Xơ gan được Laennec mô tả lần đầu vào năm 1819 với 2 hội chứng kinh điển là:

+ Hội chứng suy chức năng gan

+ Hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa

b) Theo Y học cổ truyền:

Theo YHCT thì xơ gan có tên là Can nghạnh hóa, ngoài ra còn được mô tả trong chứng: Cổ chướng, chứng tích, hiếp thống, hoàng đản.

Hình ảnh Xơ gan
Hình ảnh Xơ gan

2.Chẩn đoán xơ gan:

a) Lâm sàng:

Phân thành 2 thể:

+ Xơ gan tiềm tàng:

  • Là giai đoạn sớm, giai đoạn còn bù.
  • Triệu chứng lâm sàng nghèo nàn : mệt mỏi, chán ăn, khó tiêu, Rối loạn tiêu hóa, đau nhẹ vùng hạ sườn phải,…

+ Xơ gan mất bù:

  • Là giai đoạn muộn.
  • Biểu hiện lâm sàng bằng 2 hội chứng chính : Hội chứng suy chức năng gan và Hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa.

b) Cận lâm sàng:

  • Các xét nghiệm chức năng gan suy giảm rõ rệt: albumin giảm, gama globulin tăng. (A/G < 1),…
  • Siêu âm: trên mặt gan có nhiều nốt đậm âm, có hình ảnh giãn tĩnh mạch cửa, giãn tĩnh mạch lách.
  • Soi ổ bụng: khối lượng gan có thể to, có thể teo. nhạt màu. trên mặt gan có những hòn nhỏ đều, hoặc hòn to nhỏ không đều, dây chằng tròn xung huyết, lách to, có dịch ổ bụng.
    Xơ gan mất bù
    Xơ gan mất bù

3.Điều trị Xơ gan: 

a) Theo YHHĐ:

  • Loại bỏ nguyên nhân gây xơ gan
  • Dự phòng  các biến chứng
  • Chế độ ăn: Nhiều đạm, gluxit, hoa quả nhiều vitamin, hạn chế mỡ
  • Thuốc: Chưa có thuốc đặc hiệu: Glucoza, Thuốc cải thiện chuyển hóa tế bào gan như Vitamin nhóm B, C,… Corticoid, Lợi tiểu, Lợi mật.
  • Xử lý các biến chứng chảy máu: Truyền máu tươi,…

b) Theo YHCT:

+ Thể Can uất tỳ hư:

  • Bài thuốc Sài hồ sơ can thang gia giảm gồm Sài hồ 12g, Bạch thược 8g, Chỉ thực 6g, Xuyên khung 8g, Hậu phác 6g, Cam thảo bắc 6g, Đương quy 8g, Đại táo 8g.

Nếu cảm giác đau tức nặng vùng gan làm bệnh nhân khó chịu nên tăng thêm liều Bạch thược, Cam thảo 12g, Xuyên khung 10g, Chỉ thực 10g, Hậu phác 10g.

  • Bài thuốc Sài thược lục quân gia giảm gồm Sài hồ 12g, Bạch thược 12g, Bạch truật 12g, Đảng sâm 12g, Phục linh 8g, Trần bì 6g, Bán hạ 6g, Cam thảo bắc 6g.

Nếu bệnh nhân chán ăn, người mệt mỏi, đại tiện phân máu gia thêm Bạch truật, Đảng sâm mỗi thứ 10g, Phục linh 12g.

Nếu lợm giọng, buồn nôn gia thêm Trần bì, Bán hạ chế 10g

+ Thể cổ trướng nhiều:

Bài thuốc Thập táo thang gồm : Nguyên hoa 4g, cam toại 4g, đại kích 4g, đại táo 10 quả.

 

THAM KHẢO:

 

Gọi ngay